Tatarak zwyczajny, inaczej znany jako bławatek, to dziko rosnąca roślina, która może być zbierana i używana jako dodatek do wielu potraw. Ten wyjątkowy składnik kuchni jest nie tylko bogaty w smak, ale także pełen wartości odżywczych. Tatarak zwyczajny może być dodawany do sałatek, zup, sosów, a nawet ciast. W dzisiejszym przepisie poznamy sposób na przygotowanie tataraku zwyczajnego, który na pewno wzbogaci smak naszych potraw.
Właściwości tataraku
Kłącze, korzenie i liście tataraku zwyczajnego są bogate w substancje o działaniu owadobójczym, przeciwbakteryjnym i przeciwgrzybicznym. Tatarak hamuje rozwój patogenów, takich jak Candida albicans i Aspergillus, dzięki zablokowaniu syntezy ergosterolu. Ponadto wspomaga trawienie, poprawia apetyt i zapobiega niestrawności. Aromatyczne składniki, takie jak aldehyd asarylowy i azaron, hamują prozapalne cytokiny i chronią układ nerwowy. β-azaron przenika barierę krwi-mózg i działa uspokajająco, poprawiając jakość snu i pamięć. α-azaron jest natomiast naturalnym środkiem ochrony radiologicznej. Tatarak zwyczajny zawiera również saponiny, śluzy, gorycze, cholinę, kwasy, garbniki i sole mineralne. Roślina ta wykazuje działanie przeciwnowotworowe i chroni zdrowe komórki przed toksycznymi działaniami cytostatyków. Tatarak zwiększa ilość erytrocytów w szpiku kostnym, działa przeciwwrzodowo i cytoprotekcyjnie oraz poprawia metabolizm lipidów, zmniejszając poziom cholesterolu i triglicerydów. Roślina ta chroni układ sercowo-naczyniowy i przyspiesza gojenie się ran.
Tatarak Zwyczajny – Stosowanie i Dawkowanie Na rynku dostępne są gotowe preparaty zawierające ekstrakt z kłącza tataraku lub olejek eteryczny. Zalecane dawkowanie zależy od producenta. Można także samodzielnie przygotować napar z suszonego kłącza, który należy spożywać 2-3 razy dziennie w ilości 1/4-1/3 szklanki. Innym sposobem jest przygotowanie nalewki z korzenia tataraku i spirytusu. Kłącze tataraku stosowane zewnętrznie może pomóc złagodzić ból i obrzęk w przypadku zapalenia stawów. Można je stosować w formie okładów lub przemywać ranami. Odwar z kłącza tataraku można stosować do spłukiwania włosów w celu wzmocnienia ich. Kąpiel z dodatkiem kłącza tataraku lub kilku kropli olejku tatarakowego może pomóc wzmocnić skórę. Korzeń tataraku można też dodawać do pasty do zębów.
Jakie są skutki uboczne stosowania tataraku?
Przyjmowanie kłącza tataraku może powodować niepożądane działania, takie jak wymioty. Inne skutki uboczne to przyspieszenie akcji serca, niskie ciśnienie krwi i osłabienie perystaltyki jelit. Badania na zwierzętach wykazały potencjalne działanie mutagenne i rakotwórcze azaronu zawartego w olejku tatarakowym, dlatego długotrwałe stosowanie tataraku jest przeciwwskazane. Zawartość azaronu w kłączu powinna być ograniczona do maksymalnie 5%. Bardzo wysokie dawki surowca mogą powodować zaburzenia zachowania, podobne do efektów LSD.
Jak wygląda tatarak?
Tatarak zwyczajny (Acorus calamus) to wiecznie zielona roślina wodna o charakterystycznej, bardzo intensywnej woni. Rośnie w mokrych i bagiennych miejscach, a jego kłącze może osiągać nawet kilka metrów długości. Liście tataraku są lancetowate i osadzone na długich ogonkach, a kwiaty zebrane są w pędy. Tatarak jest często używany w tradycyjnej medycynie, a jego kłącze i liście są używane do produkcji olejku eterycznego.
